Οι Διατροφικές Διαταραχές ή Διαταραχές Σίτισης και Διατροφής είναι διαταραγμέμες συμπεριφορές που σχετίζονται με τη διατροφή, τη σκέψη και τα συναισθήματα ενός ατόμου.
Επίσημα, αναγνωρίστηκαν ως παθήσεις το 1980, όταν η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (APA) τις συμπεριέλαβε στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-III). Το DSM-III περιέγραψε για πρώτη φορά τις Διατροφικές Διαταραχές ως ξεχωριστές παθήσεις, με συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια.
Νωρίτερα, οι Διαταραχές αυτές θεωρούνταν ως ψυχολογικά προβλήματα ή ως αποτέλεσμα κακής διατροφής. Σήμερα, αναγνωρίζονται ως σωματικές και ψυχικές ασθένειες που μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που τις βιώνουν.
Η συνεχής ενασχόληση με το φαγητό, το σωματικό βάρος και το σχήμα του σώματος, μπορεί να σηματοδοτεί μια Διατροφική Διαταραχή.
Ποιές είναι οι Διατροφικές Διαταραχές
Οι βασικές Διατροφικές Διαταραχές είναι η Νευρική Ανορεξία, η Νευρική Βουλιμία και η Διαταραχή Υπερφαγίας / Αδηφαγίας.
Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής μπορούν να επηρεάσουν άτομα όλων των ηλικιών, φύλων και εθνοτήτων. Προκαλούνται απο ένα συνδυασμό γενετικών, βιολογικών, συμπεριφορικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων.
Κοινό χαρακτηριστικό των ατόμων με διατροφικές διαταραχές είναι η σχέση τους με το φαγητό. Δηλαδή, χρησιμοποιούν την τροφή ως ένα μέσο για να καταπολεμήσουν συναισθήματα όπως άγχος, στρες, θυμό, στεναχώρια κ.α.
Νευρική Ανορεξία
Η Νευρική Ανορεξία είναι μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να επιτύχει ένα χαμηλό σωματικό βάρος ως αποτέλεσμα της προκατάληψης και του φόβου που έχει για το αυξημένο σωματικό βάρος.
Ωστόσο, το άτομο έχει ήδη πολύ χαμηλό βάρος, που πολλές φορές είναι κάτω απο τα όρια του επιτρεπτού για την υγεία του.
Μερικά χαρακτηριστικά ενός ατόμου που πάσχει από ανορεξία είναι ο έντονος φόβος να είναι στο φυσιολογικό σωματικό βάρος και η επιμονή στην απώλεια του. Επίσης, συχνά εμφανίζονται συμπτώματα κατάθλιψης καθώς και κοινωνική απομόνωση.
Τα ανορεκτικά άτομα τηρούν μια τελετουργική στάση προς το φαγητό και γυμνάζονται υπερβολικά.
Επιπτώσεις της ανορεξίας
Συνήθως οι περισσότερες σωματικές επιπτώσεις της Ανορεξίας προκαλούνται από την ασιτία. Μερικές απο αυτές είναι γαστρεντερικά συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα και φουσκώματα, χαμηλή ανοσοποιητική λειτουργία, αναιμία, αδυναμία, ζάλη και ενδοκρινικές ανωμαλίες.
Ακόμη μια σημαντική επίπτωση της Νευρικής Ανορεξίας είναι διαταραχές του οστικού μεταβολισμού που προκαλεί μείωση της οστικής πυκνότητας. Μελέτες έχουν δείξει ότι με μια ικανοποιητική διατροφή μπορεί να επαναδομηθεί η οστική μάζα. Όμως, η οστική απώλεια μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη, εάν αυτό συμβεί κατά την περίοδο της εφηβείας.
Νευρική Βουλιμία
Η Νευρική Βουλιμία χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη κατανάλωση τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα, ακολουθούμενη από αντισταθμιστικές συμπεριφορές όπως χρήση καθαρτικών, αυτοπροκαλούμενο εμετό ή υπερβολική άσκηση.
Συνήθως, ένα βουλιμικό άτομο τρώει πιο γρήγορα από το κανονικό και ενώ δεν πεινάει, η ποσότητα που θα καταναλώσει είναι μεγαλύτερη από την συνηθισμένη. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να του δημιουργείται έντονο αίσθημα κορεσμού, να τρώει συνήθως μόνος του και να το συνοδεύουν αρνητικά συναισθήματα όπως ενοχή, αηδία και κατάθλιψη.
Στην συνέχεια μπορεί να ακολουθήσει αυτοπροκαλούμενος εμετός ή χρήση καθαρτικών και η συχνότητας των επεισοδίων κατα μέσο όρο είναι μια φορά την εβδομάδα.
Επιπτώσεις της Νευρικής Βουλιμίας
Οι επιπτώσεις που δημιουργούνται απο τον αυτοπροκαλούμενο εμετό είναι το λέκιασμα των δοντιών, παρωτίτιδα, διάβρωση του σμάλτου και κάλοι στα χέρια. Η κατάχρηση καθαρτικών προκαλεί αιμορροΐδες και διαταραχή ηλεκτρολυτών. Τέλος, η υπερβολική άσκηση επιφέρει εξουθένωση του οργανισμού.
Γενικά, τα άτομα με Νευρική Βουλιμία επιλέγουν τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά και θερμίδες για ένα βουλιμικό επεισόδιο, γιατί τους προκαλεί μεγαλύτερη ικανοποίηση.
Διαταραχή υπερφαγίας
Η Υπερφαγία είναι μια Διατροφική Διαταραχή κατά την οποία το άτομο που νοσεί πραγματοποιεί επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας χωρίς όμως να παρουσιάζει κάποια αντισταθμιστική συμπεριφορά.
Τα άτομα που κάνουν υπερφαγικά επεισόδια είναι συνήθως υπέρβαρα ή παχύσαρκα και προκειμένου να διαχωριστεί η συγκεκριμένη διαταραχή απο την Βουλιμία, πρέπει να πληρούνται 3 τουλάχιστον απο τα παρακάτω κριτήρια:
- Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής μέχρι να νιώσει δυσφορία
- Γρήγορη κατανάλωση της συγκεκριμένης τροφής
- Κατανάλωση φαγητού όταν το άτομο δεν πεινάει
- Προτίμηση του ατόμου να καταναλώνει το φαγητό μόνο του
Πώς αντιμετωπίζονται οι Διατροφικές Διαταραχές
Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι σοβαρές παθήσεις που επηρεάζουν τα άτομα σε φυσικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η θεραπεία τους χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, είναι πολύπλοκη και συνήθως περιλαμβάνει παραπάνω από έναν κλάδους υγειονομικής περίθαλψης. Το ζητούμενο στις Διατροφικές Διαταραχές δεν είναι απλά να αποκατασταθεί το φυσιολογικό βάρος. Πρέπει πρωτίστως να αποκατασταθεί η μεταβολική λειτουργία του οργανισμού και να αντιστραφούν οι επιπλοκές της ασθένειας.
Η θεραπεία μιας Διατροφικής Διαταραχής προϋποθέτει την βελτίωση της διάθεσης αλλά και την διατροφική εκπαίδευση σε σχέση με τους βασικούς κανόνες της σωστής διατροφής. Για να επιτευχθεί αυτό, η βάση της πρέπει να είναι ένας ειδικά εκπαιδευμένος Διατροφολόγος.
Όπως είναι προφανές, σημαντικό ρόλο παίζει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον. Ο ρόλος της οικογένειας είναι καταλυτικός ειδικά όταν ο ασθενής είναι ανήλικο άτομο.
Υποστήριξη για θεραπεία Διατροφικής Διαταραχής
Αναγνωρίσατε στο κείμενο συμπτώματα που εμφανίζετε εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο;
Μην διστάσετε να έρθετε σε επικοινωνία μαζί μου. Είμαι πιστοποιημένη Master Practitioner στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών και έχω τις γνώσεις και την εμπειρία να σας υποστηρίξω.
Είμαι επαγγελματίας Διατροφολόγος στην Σάμο και μπορούμε να συνεργαστούμε τόσο δια ζώσης όσο και διαδικτυακά μέσω Online συνδριών. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου με οποιονδήποτε από τους παρακάτω τρόπους επιθυμείτε και θα χαρώ να συνεργαστούμε:
- τηλεφωνήστε μου στο +30 2273 086101
- συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας της ιστοσελίδας μου
- στείλτε μου email στο info@georginadimou.gr
Βιβλιογραφία
- American Psychiatric Association.( 2013)Eating disorders in Diagnostic and statistical manual of mental disorders(5th ed)
- Bhattacharya Α.,et.al.,(2020) Feeding and eating disorders, handbook of Clinical Neurology, pages 387-403
- Brian C. et.al.,(2015) Initial Evaluation, Diagnosis, and Treatment of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa.